El oro o la vida

El obispo Ramazzini no pudo venir a Tapia por problemas de agenda de última hora, pero fue sustituído con brillantez por José Antonio Noval, párroco de la Pola que ejerce en la diócesis de San Marcos desde hace diez años, trabajando codo con codo con Ramazzini. Su exposición fue directa y clara, tanto como lo es el documental "El oro o la vida" protagonizado por Ramazzini, disponible en internet. Mi enhorabuena a la Asamblea Ciudadana Occidente - A Mariña y a la Casa Azul de Navia por su iniciativa.

"Hemos de defender la primacía de la persona sobre el dinero", la frase que pronuncia el obispo al inicio del documental, resume la problemática de la minería del oro en América latina, en Tapia (Asturias) y en Corcocesto (Galicia). A lo largo de la sesión fue quedando claro a todos los asistentes que el oro no es el futuro, sino el final. El párroco asturiano nos fue desvelando paso a paso que tras el paso de la mina sólo queda veneno, enfermedad y pobreza. Que la miopía de muchos ciudadanos y la corrupción o ineptitud de los dirigentes políticos abren el paso a empresas que mienten, coaccionan y hasta matan sin escrúpulo alguno.

Sólo la información y la movilización unánime de los pueblos, de nuevo, como siempre, pueden salvarnos. Cien, doscientos puestos de trabajo precarios durante diez años no pueden ser el pago para la desaparición de una comarca. La creación de empleo precario en la mina se contrarresta por las pérdidas en los sectores del turismo, la agricultura, la ganadería y la pesca, derivadas de la destrucción del paisaje y la contaminación de suelos y aguas. Los beneficios económicos se van al extranjero, mientras los costes sanitarios y ambientales quedan aquí en forma de enfermedades cutáneas, intoxicaciones y cánceres, de ríos, vegas y costas estériles, de paisajes destruídos.

A todo esto, nuestras administraciones renuevan su actitud de sumisión al poderoso, deshonra nacional para una derecha ideológica que tantas veces saca pecho de casta y poderío, siempre con el débil. Incapaz de ponerse firmemente al criterio de los buenos profesionales con los que cuenta, se afana en su papel vergonzoso que trata de desenrollar la alfombra roja, de asignar ayudas y permisos aceleradamente al mister Marshall de turno. Administraciones que multan a un pequeño ganadero por verter una cisterna de xurro cerca de un río y permite después a la gran minera su destrucción y canalización para llenar el valle de fangos con cianuro.

¿Corrupción o ineptitud? ¿Dónde están las garantías? ¿Qué pasa si el oro baja en los mercados internacionales? ¿Quién garantiza que las telas no se rompen bajo el peso de los fangos contaminando las aguas subterráneas para siempre? ¿Qué estudios de control de la salud de las personas están planteados? ¿Cuáles son las finanzas exigidas para evitar que las mineras escapen tras un posible accidente o abandonen el territorio sin restaurarlo? ¿Están concretadas las responsabilidades políticas y penales para quien dé permisos saltándose las leyes nacionales y europeas?

Aprendamos en cabeza ajena antes de jugarnos el futuro de nuestros hijos: hay alternativas de desarrollo: en el sector primario ecológico, en la industria de transformación de esos productos, en las energías renovables, en la eficiencia energética, en la rehabilitación de edificaciones para el aislamiento térmico... pero en todo caso siempre es mejor emigrar que arruinar tu tierra para siempre. Quien emigra hoy puede volver, tras la mina nada será igual. Es el oro o la vida.

Aire fresco en Tapia de Casariego

En esta época en que cuando hablamos de personajes públicos suele ser para denunciar comportamientos poco ejemplares, en que se menta la regeneración ética de camino al juzgado, en que los ayuntamientos nombran hijos predilectos a exbanqueros de pensiones millonarias y que se defiende públicamente sin rubor a políticos presuntamente corruptos, es de agradecer que de vez en cuando tengamos la oportunidad de recibir algo de aire fresco a través de la visita de personajes admirables.

 

El pasado jueves estaba prevista la visita a Tapia de Casariego del obispo guatemalteco Álvaro Ramazzini, un “obispo del pueblo”, uno de esos ejemplos de lo que podría ser la alta jerarquía eclesiástica "si Jesucristo levantara un día la cabeza" y el puño. Ejerció en la diócesis de San Marcos desde 1989 hasta hace cuatro meses, donde nada más llegar comprendió que necesitaba conocer la realidad de su Departamento y lo recorrió con una mochila en la espalda, durmiendo en escuelas, iglesias y casas de labranza. Su implicación lo ha llevado a defender a su gente más allá de los límites de Guatemala: es presidente de la Pastoral por la movilidad humana, que denuncia las limitaciones al movimiento de las personas frente a la libertad del de los capitales.

Álvaro Ramazzini recibió en 2005 el premio estatal de Austria “Konrad Lorenz” para la protección de la naturaleza y del medio ambiente, por su defensa de la reforma agraria como herramienta contra la pobreza, su denuncia de las consecuencias de los tratados de libre comercio para los pueblos de centroamérica, y su compromiso contra el proyecto de minería oro de la norteamericana Glamis Gold Ltd., que amenaza con destrozar la base de vida de la población indígena de la región.

Aprovechando su presencia en Asturias para recoger el premio internacional Derechos Humanos 2012 del ayuntamiento de Siero, la Asamblea Ciudadana Mariña-Occidente le invitó a hablar en Tapia sobre el tema de la minería del oro, tan de actualidad en nuestra comarca y sobre el que cuenta con tan larga exeriencia. Se trataba de anticipar la realidad de lo que supone una gran explotación minera, conocer de las prácticas de estas multinacionales, de los beneficios y perjuicios reales de estas actividades para los habitantes durante la explotación, y de lo que dejan tras de sí cuando marchan.

Como facer política dun xeito novo?

Onte celebramos o primeiro Foro local da Alternativa Galega de Esquerda en Ribadeo. Xuntámonos 15 persoas con ganas de facer algo novo, e con pouca idea de como facelo. Os camiños novos son así, fanse ao andar. Os outros, os que xa existen, xa foron camiñados, xa chegaron onde chegaron e sabemos que iso non nos vale. Cómpre logo rozar terreos descoñecidos, pisar a herba fresca e abrir os ollos a ver onde nos levan os pés.
Na primeira parte da xuntanza falamos aqueles que levamos tempo lendo e escribindo da política, apoiando ou criticando as iniciativas doutros, repetindo palabras vellas ditas de xeitos novos. Afortunadamente, a figura de Beiras e a nosa discreta participación nas iniciativas sociais de xente máis comprometida coa realidade ten atraído a AGE a persoas que son quen de rachar o noso decorado, de levantar as nosas alfombras e deixarnos espidos ante a distancia coa que vemos a realidade tráxica que vive a metade desta sociedade, eses a quen queremos representar e cuxa falla de participación no teatro da política tanto nos indigna.
Se algunha oportunidade ten este proxecto de facer algo realmente diferente, de abrir un camiño novo, virá probablemente da orientación destas persoas excepcionais que son quen de sacar forzas de quen sabe onde para despois de traballar doce horas ao día seis días á semana ser quen de empregar o sétimo en preocuparse do ben común e da mellora da vida dos seus semellantes.
Da reflexión tralo visto e escoitado onte xórdenme varias preguntas:
O noso obxectivo é transformar a sociedade, mudar este sistema inxusto e as políticas que o mesmo impón, que asoballan aos máis débiles e incrementan as desigualdades. Na nosa campaña defendemos a necesidade de cambiar ao goberno para transformar a sociedade, pero cómpre realmente cambiar o goberno para transformar a sociedade? Ou pode ser que sexa preciso, ao revés, mudar a sociedade para cambiar o goberno? Se o goberno é o reflexo da sociedade, se a xente vota a quen pensa coma ela, pode ser que o noso traballo sexa traballar directamente na transformación da sociedade e esquecer os obxectivos electorais, que virán sós unha vez que academos a transformación social.
Debe entón a nova esquerda facer mítines e manifestos, programas e estratexias, ou debe traballar da man das organizacións que atenden a estas realidades, e só desde ese coñecemento e trato directo coa realidade xerar as propostas transformadoras? Basta unha xuntanza cos traballadores sociais, ou con quen da clases gratis aos nenos sen recursos, ou quen organiza un banco de alimentos, para facer un documento de propostas programáticas, ou é preciso traballar nesas iniciativas e recrutar alí, no fragor da batalla diaria pola supervivencia até mañá, ás persoas, salvadoras e superviventes, e as iniciativas liberadoras que merezan estar nas nosas listas e nos nosos programas?

Alcoa ou pleno emprego na Mariña?

Ao final semella que imos pagar entre todos a luz de Alcoa coma antes, o mesmo que prohibiu a UE no seu día, salvo que todo sexa unha farsa para gañar votos. Lin o outro día que a enerxía eléctrica que emprega na fabricación do aluminio ven a ser entre un 40 e un 60% do seu custo de funcionamento. E que porén, o custo que lle supoñen os 2000 traballadores é só o 2%. É dicir, que os salarios dos traballadores son entre 20 e 30 veces menos que o custo da electricidade.

Supoño que é un erro, porque se é así, non entendo o negocio que facemos subvencionando entre todos nós até as dúas terceiras partes da súa factura enerxética (até un 40% logo dos seus custos totais) para manter uns postos de traballo que supoñen 20 veces menos cartos. Se as contas son esas, con eses cartos poderíamos pagar o salario de até 40000 traballadores, pero aínda que fallen algo, seguro que ben poderiamos coller aos 2000 de Alcoa e aos 4700 traballadores desempregados da comarca da Mariña.

As cousas non son tan sinxelas, porque Alcoa a maiores dos salarios paga impostos, pero é que os inspectores de facenda denuncian que coas deducións e aproveitando ocos na normativa as empresas transnacionais acaban por pagar o que queren, e de xeito habitual menos dun 15% dos seus beneficios. Menos que os autónomos, as PEMES e os asalariados. Entón, a recadación de impostos obtería unha suba enorme se eses cartos foran salarios directos e non subvencións a unha grande empresas trasnacional.

Por suposto que se simplemente se pecha Alcoa non crearíamos empregos aquí, nin os de hoxe nin outros. Por iso a proposta alternativa podería ser empregar os cartos que lles damos para transformar Alcoa nun centro de investigación e fabricación dunha Empresa Pública Galega de Enerxías Renovables, con man de obra cualificada e investigadores deses que estamos a botar, para fabricar paneis solares e miniaeroxeradores que nos liberen a todos do xugo de Eón.

Velahí a viraxe cara a unha Alternativa de verdadeiro futuro para a nosa bisbarra.

PD: infórmate sobre Alcoa y sus consecuencias ambientales: http://www.calameo.com/read/000471136b7730c85893d

Hai outro camiño

Din que non hai outro xeito de facer as cousas. Din que os nosos fillos e netos terán que ter traballos inestables e mal pagos, que é iso ou o paro. Que tras unha vida sen poder cotizar, terán pensións de miseria. Pídennos xa que baixemos os salarios aos funcionarios e as pensións aos nosos maiores. Que traballemos até os 70 anos mentres a metade dos xoves está no paro. Que menos médicos e profesores, e a pagar os libros e mesmo o uso do comedor nos colexios, as medicinas e as receitas. E ante esas peticións da dereita europea, Feijoo... convoca eleccións antes de responder.

A dereita aposta pola austeridade, pola rebaixa dos gastos do Estado, porque renuncia a incrementar os ingresos. As grandes empresas pagan aquí a metade de impostos da media europea. As grandes fortunas pagan menos que os desempregados. Os deputados teñen exentos de impostos o 40% das súas percepcións. Fai poucos anos eliminaron os impostos de sucesións e o do patrimonio, favorecendo a quen máis pagaba por eles. Namentres, soben os impostos dos cueiros e pónnos igual cos dos coches de luxo. Cando de subir se trata, súbennos os que pagamos todos por igual, cando baixan, baixan aqueles nos que pagan máis os que máis teñen.

É unha aposta política, a de favorecer a quen máis ten, a aposta pola desigualdade. Non poden axudar aos gandeiros, pero axudan ás multinacionais como Alcoa e Citroen. Non poden axudar aos parados que quedan na rúa por non poder pagar a hipoteca, pero axudan aos bancos e fan que paguemos todos a súa débeda. Non poden axudar a quen perde os cartos enganado coas preferentes, pero fan amnistías fiscais para quen os teña en paraísos fiscais no extranxeiro.

O peor é que fanno porque os cidadáns actuamos na política como no futbol. Somos dun equipo e non mudamos o noso voto aínda que saibamos que non o están a facer ben, que xa nos enganaron, que nos ocultan a verdade, que adelantan as eleccións porque despois van facer algo que nos vai enfadar, algo inxusto que hoxe non poden ou non queren ter que explicar. Semella que nós temos que serlles fideis a eles, cand son eles quen deberan sernos fideis a nós.

Non é certo que non haia outro camiño. Pero se queremos que cambie o xeito de facer política primeiro temos que cambiar nós. Non van mudar se non llo dicimos, e só hai unha linguaxe que eles entenden, só unha maneira de dicirlles se nos gusta á súa proposta para o futuro ou non. Despois, a chorar, a protestar contra os EREs no bar, a arrepentirse do voto ou de non ir votar... un día importante para os galegos, para o futuro dos nosos fillos e netos, este domingo.

O desemprego, o modelo económico e o 21-O

Hai dous camiños para saír da crise; o do crecemento, e o do decrecemento. O primeiro, defendido polo PP e polo PSOE, di que para crear emprego temos que crecer economicamente. O PP aposta por crear as condicións con baixos salarios e flexibilidade laboral e esperar a que a demanda externa reavive a nosa industria, mentres que o PSOE di que hai que recadar fundos aos que máis teñen e empregalos en medidas de estímulo económico que permetan o crecemento xa.

A estratexia do PP e dos seus socios europeos non semella funcionar. O premio Nobel de economía Paul Krugman expón no seu último libro que priorizar a devolución da débeda afogando á sociedade non tivo éxito nunca antes na historia en ningures para saír dunha crise como a que vivimos. Basta ollar aos nosos veciños para ver o que nos está a esperar se non mudamos o rumbo.

A estratexia do PSOE pode funcionar como lle está a funcionar aos Estados Unidos, (é dicir, non moi ben). Cómpre unha mudanza das socialdemocracias europeas para explorar esa vía: facer no futuro políticas económicas contrarias ás que veñen defendendo nas últimas décadas, aliñarse cos intereses do 99% da poboación.

Dun ou doutro xeito, a estratexia do crecemento para crear emprego vaise topar cos límites do noso planeta: os ambientáis, e os dos recursos enerxéticos. Eses límites non son lonxanos, de acordo cos informes da Asociación Internacional da Enerxía (nada suspeitosa de ecoloxismo) que poñen o 2015 como fin dos altos prezos do petróleo: a partir da metade da década vanse disparar sen control.

A estratexia do decrecemento é máis sinxela. Para crear emprego basta repartir o existente hoxe. Que é lóxico que os avances tecnolóxicos se traduzan en máis tempo libre, e que ao repartir os cartos consumiremos menos algúns de nós, pero todos teremos o necesario, contaminaremos menos e viviremos máis tranquilos. Claro, o gran capital non vai sacar gran cousa por ese camiño.

En todo caso, cómpre lembrar que a estrutura económica da civilización é creación nosa. É o ser humano quen decide cómo se organiza, somos nós que facemos as leis e decidimos que é importante e que non o é tanto. Nada hai inmutable: as cousas seguen como están porque non nos poñemos a cambialas. O mundo está rexido por estados formalmente democráticos pero, mentres non o collamos nós, o temón vaino seguir a levar o diñeiro.

As cousas non van mudar elas sóas, pero as ferramentas están nas nosas mans. Podemos decidir movernos, ou ficar quietos. Decidiremos ao ir votar ou ao nos abster. Ninguén pode escapar desa responsabilidade: todos imos decidir o noso futuro o vindeiro 21 de outubro.

Vou nas listas

Despois de tanto falar neste foro silencioso, atópome na tesitura de comezar a traballar (ollo, sen cobrar! ;D) para mobilizar a esa metade dos galegos que ao parecer non pensan ir votar.
O obxectivo de traballar para levar uns ou outros representantes ao Parlamento galego penso que vale a pena. Hai moitas cousas que cambiar na política galega, e aínda que isto é así desde fai décadas, a experiencia da miña participación no movemento 15M fíxome pensar que a política non vai cambiar mentres os cidadáns non comecemos a participar directamente nela.
Tras colaborar na redacción do programa de Equo para as eleccións nacionais de novembro pasado incorporeime a un novo proxecto político verde de dimensión galega: Espazo Ecosocialista (Ecogaleguistas). Desde el tratamos de introducir no debate e propostas políticas os principios defendidos polo 15M: un novo xeito de facer política, un novo tipo de políticos. No noso caso, cunha proposta de esquerdas, ecoloxista, feminista e pacifista: o que se ten dado en chamar a nova esquerda. Galega, xa que estamos na Galiza.
Desde este foro temos, a maiores de defender o noso ideario e propostas, o obxectivo de artellar a cooperación activa e, co tempo, a unidade da esquerda galega. Conscientes de que as nosas ideas son defendidas por persoas que están desde o PSOE até o BNG, pasando por ANOVA, CxG e EU, e por suposto os irmáns de EQUO, temos traballado estes meses para acadar un proxecto conxunto, e alternativo ao do PP, ou ao menos nunha coalición electoral.
Finalmente temos que darnos por satisfeitos, xa que ao menos a maioría das forzas extra-parlamentarias que se din de esquerdas (excepto CxG) imos confluír na coalición Alternativa Galega de Esquerdas. Desde ela ofertamos moita esquerda, moita ecoloxía, moita sintonía cos principios do 15M (democracia real, directa, fomento da participación cidadá en todos os ámbitos...) A partitura é boa, e coido que atractiva, próxima a tantos cidadáns que se mobilizaron estes meses, alternativa ao que os partidos maioritarios veñen defendendo en Galicia, en España e máis en Europa.
Outro mundo é posible, pero hai que ser quen de transmitilo, e que a xente comparta esa idea e ese novo camiño. Agora cómpre ensaiar moito, que os concertos saian ben e que a mensaxe chegue nítida á maior parte posible da cidadanía.

Dúas novas opcións políticas en Galicia

Tras as turbulentas datas transcorridas desde o anuncio de eleccións anticipadas en Galicia, os mares da esquerda e do nacionalismo teñen agora que voltar á calma. A falla de capacidade negociadora por case todas as bandas cara á converxencia urxida pola lei electoral non debe agora completarse cunha loita fratricida entre as dúas candidaturas.

É entendible, e polo tanto explicable, que a converxencia non foi posible porque as novas opcións políticas atópanse ideoloxicamente afastadas e non, como sucedía en tempos anteriores, por mero capricho dos seus dirixentes. Son proxectos políticos que non defenden as mesmas solucións, porque non comparten o mesmo ideario político.

A actual difección de Compromiso por Galicia defende de xeito maioritario o actual sistema económico capitalista, propoñendo melloras á súa versión actual no eido da loita contra á corrupción e o fraude, na defensa das Pemes fronte aos intereses das grandes empresas e as trasnacionais, no modelo de partido aberto á cidadanía... en definitiva, propostas similares ás que adoitan facer, pero non cumprir, os partidos socialdemócratas e liberais.

A coalición Anova-EU non acredita no sistema, e o seu obxectivo é a súa superación para achegarnos progresivamente a outro tipo de sociedade rexida polos cidadáns, cooperativa e igualitaria, de baixo consumo, ambientalmente sostible, introducindo medidas innovadoras como o reparto do emprego existente, a limitación dos salarios máximos e a suba dos mínimos, etc.

Ambas opcións defenden e comparten polo de agora á necesidade dunha nova forma de facer política, renovada, austera, achegada aos cidadáns, aberta á participación, polo que é de esperar que coincidan nos vindeiros tempos na defensa de medidas de hixiene política, de eliminación de privilexios de clase, na liña do demandado polo movemento 15M.

 Sería de interese que as dúas obtiveran presenza no parlamento galego para que a cidadanía galega poida visualizar en San Caetano as dúas versións da nova política, a renovadora e a transformadora, alternativas aos partidos que hoxe nos gobernan.

Cómpre explicalo ben á cidadanía, tratarse con respecto e dirixirse aos votantes como adultos, lonxe de mesianismos, hipocresía e descalificacións. 45 de cada 100 electores están decepcionados co que hai e van na procura dunha opción nova e atractiva. Sexamos que de explicalas. E non nos demos entre nós, que xa nos van dar abondo desde fóra.

Las culpas, a Europa

Es Europa la que nos obliga a tomar estas medidas impopulares, duras, que no querríamos tomar. Es la demanda europea de reducción del déficit a toda costa y su empecinamiento en no actuar contra la especulación que enriquece a los poderes financieros y empobrece a los ciudadanos. ¿Qué podemos hacer desde Galicia, desde Madrid, si no es aquí donde se toman las decisiones?
Parece mentira tener que escuchar estas cosas en las pretendidas democracias avanzadas de occidente, pero todos los días están en los medios de comunicación, difundidos por periodistas, políticos y tertulianos.
Como si las políticas europeas no fueran de derechas ni de izquierdas, como si las teorías económicas fueran inmutables, como si todos los países del mundo en todas las épocas de la historia hubieran salido así de sus crisis.
NO SEÑOR: las políticas europeas son las de la derecha europea, las que se vienen implementando con el beneplácito del partido popular español, que un día dice que no hay otro camino y al día siguiente dice que lo hace obligado. Y así nos lleva por el largo y tortuoso camino único que vio Zapatero en su iluminación de mayo de 2010 y que profundiza en deprimida espiral en el agujero donde estamos.
¿O es que escuchamos a nuestros políticos clamar en Europa, un día sí y otro también, por un cambio de modelo económico, por las tasas a las transacciones financieras, por el cierre de los paraísos fiscales, por el final del secreto bancario?
Señor Rajoy, señores tertulianos, señores periodistas: róbennos, pero no se rían en nuestra cara: es su modelo, el mundo según su derecha neoliberal.
El 99% estamos creando el nuestro. Al tiempo.

A Razón: PP, PSOE e BNG perden 1/3 dos votantes

Aínda non se presentaron as candidaturas e xa saíu a primeira enquisa electoral para as galegas do 21 de outubro. O PPSOE baixa 10 puntiños, o que non está mal, e a abstención sube outros 10 puntiños, iso debéramos loitar por mudalo.
Para dármonos conta da importancia da abstención, lembremos os resultados das pasadas eleccións:
- 35% de abstención, 65% de votos válidos.
- Dos votos válidos: 47% PP, 31% PSOE, 12% BNG, 1% UPyD, 1% IU, 2,5% outros.

É dicir, de cada 100 persoas abstivéronse 35 e votaron 65. Das que votaron,  30 votaron ao PP dándolle a maioría absoluta, 20 ao PSOE e 10 ao BNG. Cómpre salientar que as persoas que non votaron foron máis das que votaron ao PP (35 de cada 100 fronte a 30).
A enquisa publicada hoxe pola Razón augura que a abstención suba até un 45%, é dá a seguinte táboa de resultados:
- 40% PP, 28% PSOE, 11% BNG, 5% ANOVA, 4% EU, 4% UPyD, 3% CxG, 3% outros.
De acordo con esa enquisa, de 100 persoas non votan 45 e si o fan 55. Desas 55, o 40%, unhas 19, votarían ao PP (deixándoo ao borde da maioría absoluta de novo!), 13 ao PSOE e 6 ao BNG.
Comparando cos resultados de fai catro anos, vemos que se fai catro anos 60 de cada 100 galegos votaron ao PP, ao PSOE ou ao BNG (30, 20 e 10, respectivamente), nesta enquisa augúrase que só o farán 38 (19 PP, 13 PSOE e 6 BNG).
Que tanto o PP como o PSOE e o BNG perden, aproximadamente, o 30% dos seus votantes indica que o cansazo coa actual clase política galega semellaría afectar a todos os grupos con presencia institucional por igual.
Porén, cómpre lembrar aos desafectos que hai outras opcións con posibilidades reais de entrar no parlamento galego. E tamén lembrarlles que coa combinación deses 19 apoios de cada 100 galegos ao PP, se hai unha grande abstención, podería darse a renovación da maioría absoluta popular no parlamento galego (si, coas bandeirolas na rúa Xénova de Madrid, celebrando que a maioría social galega apoia as políticas do PP.)
Aínda hai tempo para que todos os protagonistas, candidatos, partidos e votantes, pensen con tempo o que queren para o 22 de outubro. Preto da metade dos galegos non pensan ir votar, quen vai pelexar por sacalos da casa?

O clarificador adianto electoral

A decisión, interesada ou forzada, de Feijoo, de adiantar as eleccións galegas ao 21 de outubro, coa consecuente obriga de presentar no prazo de sete días as posibles coalicións electorais, vai ser a proba do nove da sinceridade das boas intencións manifestadas polas diferentes forzas políticas do país.
Os partidos tradicionais, PP, PSOE e BNG, xa sabemos que van coma sempre; porén están enriba da mesa ofertas de EU e ANova para a converxencia das esquerdas (xa rexeitada polo BNG e Compromiso por Galicia por "anticapitalista") e a proposta de CxG a ANova dunha coalición "xenuinamente galega" (excluíndo polo tanto a forzas como EU ou Equo).
Nun contexto de emerxencia social no que as forzas políticas que se din alternativas e renovadoras deben poñerse no lado do 99%, superando as diferencias ideolóxicas de fondo para artellar un proxecto alternativo que abra a porta ao cambio da cultura política imperante, semella fóra de lugar poñer atrancos aos acordos cos poucos que están dispostos a escoitar o clamor pola unidade da cidadanía.
Nestes intres, a actitude que semella ter ANova é sen dúbida a que goza do meu maior aprecio: pacto sobre un programa radicalmente democrático, participativo, sustentable, na defensa dos servizos públicos e da maioría social, con todo aquel que queira subscribilo. Aí coido que hai que estar, con eles, con EU se cadra, con Equo se quere, e con outras forzas pequenas que queiran sumar os seus pequenos porcentaxes de votos comprometidos e de cualidade polo cambio do modelo.
Temos un par de días para saír de dúbidas e saber definitivamente quen é cada cal.

O carro, os bois e a converxencia na nova política galega

Quero escribir esta entrada antes de comezar a lectura dos periódicos do día, que de seguro nas súas edicións galegas incluirán as conclusións da asemblea constituínte do NPC celebrada onte en Compostela.

Remataba o outro día cunha pregunta, que tería que ofrecer unha forza política para que esa maioría escéptica se animara a confiar neles. E é que certamente á crise do sistema económico mundial, e á nosa particular, engádese unha enorme crise do sistema democrático cunha desconfianza da cidadanía na clase política que non deixa de medrar.

O clamor popular “no nos representan” é sen dúbida o primeiro dos nosos problemas, xa que son os políticos quen terían que argallar até acadar as solucións que nos axuden a superar a actual emerxencia social que padecemos.

A incapacidade das forzas políticas dominantes no espectro galego para auto-rexenerarse obriga aos cidadáns inquedos a mobilizarse a través de movementos sociais de denuncia e cooperación como o 15M, no cuxo seo teñen nacido sinerxía pola coalescencia de iniciativas antigas e novas que vai tecendo unha rede na que a propia sociedade vai proverse de ferramentas para evitar o colapso, unha rede ao fin de seguridade para aqueles aos co sistema en quebra vai deixando caer.

A importancia desa rede que vai tomando forma na neonada Cooperativa Integral Galega é crucial e merece todo o apoio (animo desde aquí á integración nela de todos os galegos), pero non quita da necesidade de recuperar a confianza nos nosos políticos, mesmo con vistas a acadar o apoio das institucións estatais e galegas a estas iniciativas cidadás.

Cómpre logo traballar tamén na creación dunha nova maioría parlamentaria galega que antepoña un programa común de rexeneración democrática como urxencia máxima ao día de hoxe, na procura da desaparición en Galicia do “no nos representan”. As diferencias organizativas, estruturais ou mesmo ideolóxicas acerca do xeito máis acaido da transformación ou rexeneración do sistema económico (sempre a prol dos intereses do 99%) non deben frustrar o primeiro paso necesario de acadar a confianza cidadá nunha nova clase política, que saiba renunciar a calquera privilexio, que esixa unha retribución na media dos cidadáns, que esixa así mesmo uns controis democráticos estritos e unha disciplina severa fronte as desviacións de poder.

Acadada a rexeneración, renovada a representación política, recuperada a confianza cidadá, será o momento de comezar o camiño da transformación do sistema social e económico, cara á garantía dun sistema de benestar que sen dúbida temos capacidade de manter cunha viraxe cara ao incremento da xustiza e a igualdade.

Os bois: a rexeneración democrática; o carro: a transformación do sistema económico e social.

Verdades e mentiras das condicións do rescate.

Hoxe presentanse en sociedade unha nova serie de medidas de atropello económico á cidadanía coa excusa de que veñen obrigadas desde Bruxelas. Porén, para coñecer a realidade cómpre visitar os medios que trasladan o contido do documento (ver o blog de Antonio Gregorio http://ribadeando.blogspot.com.es/2012/07/o-que-se-obriga-espana-e-dicir-nos-por.html ou o diario dixital huffingtonpost http://www.huffingtonpost.es/2012/07/10/la-ue-impone-32-condiciones-a-espana-a-cambio-del-rescate-banca_n_1662392.html?utm_hp_ref=spain).
Entón comprobamos que se ben o documento especifica unha lista de obxectivos, non concreta as medidas que se deben implementar para acadalos. Os obxectivos:
- Introducir un sistema impositivo coherente cos esforzos de consolidación fiscal (é dicir, subir os impostos).
- Crear unha autoridade independente co avalíe.
- Desenvolver as reformas do mercado de traballo que afonden a xa en vigor,
- Liberalizar os seitores profesionais moi regulados.
- Elimina-la burocracia.
- Acabar con el déficit de tarifa eléctrica.


Estes obxectivos pódense afrontar dun xeito ou doutro. Efectivamente, en ningún sitio fala do IVE nin do salario dos funcionarios. Fala de reducir o déficit, o que podería facerse subindo impostos ás rendas do capital, aos salarios máis elevados, o IVE dos artigos de luxo, ou mesmo con novos impostos ás centrais hidráulicas polo caudal turbinado nos ríos, eliminación das SICAV, reducción do fraude fiscal... (ou todas outras medidas tantas veces pedidas polos inspectores de facenda).
Fala de reducir o déficit tarifario, pero non de eliminar as axudas ás renovables paralizando un seitor de futuro e tecnolóxicamente punteiro. Podería facerse simplemente modificando o xeito de calcular o prezo pagado á xeración enerxética polo metodo das subastas, garantindo un "beneficio razoable" ás hidroeléctricas e nucleares construídas no seu día con cartos públicos, cuxos beneficios nestes anos (pagámoslles o mesmo que ás centráis de carbón ou gas, con custos moi inferiores) superan o monto total das axudas ás renovables.
En definitiva, os obxectivos poderían ser razoables e acadables, a cuestión é a quen vai o noso goberno a meter a man no peto. E semella que o nóso non ten o que hai que ter para sacar os cartos aos que os teñen, evitando afondar na crise. Cando se darán conta de que os consumidores e os traballadores somos os mesmos?

Querer, poder y querer poder

Cuando hablamos sobre incrementar la participación de la ciudadanía en la vida política debemos tener claro que a día de hoy la voluntad de participar es muy minoritaria. Si miramos las encuestas del CIS, a la mayor parte de la ciudadanía la política les interesa poco o nada. Los porcentajes de estos ciudadanos varía entre los votantes de los distintos partidos, siendo máximos (entre el 60 y el 70%) entre los de los partidos mayoritarios, lo que no es de extrañar, pues de la misma manera muchos encuestados dicen que no les gusta el futbol pero son del Real Madrid o del Barsa. La gente elige entre lo por lo poco que conoce: lo que sale en la tele.

Los partidos mayoritarios no tienen excesivo interés en cambiar esta situación: no les interesa una ciudadanía informada, preocupada e interesada por la política, que podría llegar a conocer alternativas diferentes a las que copan nuestros telediarios. Son os minoritarios los que deben hacer ese esfuerzo.

Para interesar a la gente el ciudadano debe ver su participación como algo útil para sus intereses más directos: no será efectivo llamar a la participación en vano, es preciso articular y presentar a la ciudadanía el esquema a través del cual su participación se traducirá en mejoras directas en sus intereses: incremento de sus recursos, mejoras en su entorno, reducción de sus impuestos y tasas, mejora de la conciliación, más tiempo de descanso, oportunidades de trabajo para él y/o los suyos...

Será más sencillo abrir camino comenzando por lo local, por lo próximo, incorporando a la ciudadanía en decisiones concretas sobre la gestión de su entorno, para crear la conciencia de utilidad de la participación en la cosa pública. La apuesta por la implementación REAL de herramientas ya conocidas (presupuestos participativos, agenda XXI y otras) debe concretarse en el programa de la nueva fuerza transformadora. Y al tiempo, ir diseñando los mecanismos para posibilitar la participación de particulares y concellos en la toma de decisiones a nivel autonómico (Una primera propuesta: eliminar los actuales mecanismos de aplicación del “interés público” o “interés supramunicipal” como herramienta para pasar por encima de la voluntad vecinal para implantar proyectos empresariales de alto impacto social y ambiental).

En definitiva, la gente hoy no puede participar como quisiera ni quiere participar como le dejan. Hay que presentar a la ciudadanía mecanismos atractivos, eficaces y claros para que “quiera poder” participar. Sólo así podremos integrarla en un proyecto transformador. La gran pregunta es ¿cómo hacer que quiera? ¿qué propuestas le harían a usted apoyar a una nueva fuerza política?

Converxencia?

Como pesan as mochilas....!

Un ano despois, de novo indignado.

Cando é a vindeira asemblea do 15M?

Do rescate de Alcoa

Chora don José Ramón Camino de Miguel, presidente de Alcoa España, pedindo ás nosas autoridades que se compadezan da multinacional e falen coas eléctricas, a ver se poden poñer para eles un prezo de amigo, baratiño, para que poidan competir nos mercados internacionais e así non pechar e botar á rúa aos seus traballadores o ano que ven.
O noso presidente xa está niso, e os líderes do PSdeG e do BNG aplauden o esforzo e piden se cabe maior dilixencia. Non se lles ten escoitado a estes políticos nada acerca do risco dunha balsa de lodos tóxicos máis grande que Viveiro, que haberá que coidar para sempre como herdanza na comarca cando Alcoa marche, nin dos escapes de sosa cáustica tralos que Alcoa pinta os coches dos veciños gratuitamente, nin das emisións de fluoruros ("iso non é contaminación", di nos medios o presidente da trasnacional) que enchen o chan e matan ás ovellas nas súas proximidades.
Todo é bo en Alcoa, non hai danos, non hai prexuízos, non hai riscos. Cómpre logo axudarlles para que non marchen: ímoslles poñer a electricidade barata, que xa pagamos nós o déficit tarifario, ímoslles construír un gasoduto para que aforren os cartos do fuel, e despois de darlles estas e outras subvencións ocultas, ímonos baixar o salario e os pantalóns se queren tamén, todo sexa porque se poidan manter os beneficios dos seus inversores.
Axudarllos sen pedirles garantía algunha, claro: nin mantemento do número de traballadores, nin mantemento dos seus salarios, nin da carga de traballo, nin da actividade no futuro, porque o mercado é volátil e nada é seguro. Axuda pública sen compromiso, que ese é o noso particular concepto do capitalismo, da iniciativa privada, da súa capacidade de xeración de riqueza e emprego. (Antes de ser Alcoa, a empresa era estatal, o seu beneficio era o noso, os sacrificios terían sentido).
Podemos subvencionar a actividade de Alcoa, como podemos axudar aos transportistas con gasóleo barato, ou dar axudas aos gandeiros, ou mesmo pagar as hipotecas dos cidadáns con dificultades. Claro que todos estes non teñen milleiros de traballadores secuestrados polos que esixir un rescate.
Ao final van marchar, porque a demanda en Europa cae, e traer a bauxita de Guinea para levar a produción a Asia ou América non sae a conta. Pero primeiro van mirar de ver até onde somos quen de baixar as nosas esixencias económicas, laborais e ambientais. Quizais se as homologamos coas de Guinea poidamos manter aquí Alcoa dez anos máis, pero é claro é que vai sendo hora de pensar no noso futuro industrial despois de Alcoa. Seica unha empresa estatal de enerxías renovables?

Paridade

Onte tivemos un interesante acto de presentación do CxG en Mondoñedo. Máis de 3 horas falando (até que nos botaron, había quen tiña que pechar e ir durmir), cunha intensa participación dos asistentes na que ninguén preguntou de nacionalismo e galeguismo, senón de proxectos de futuro para a Mariña, de concrecións sobre a implementación da sustentabilidade, do reparto do emprego, da radicalidade democrática e da igualdade.
Boa parte das intervencións centráronse precisamente nese último aspecto, da problemática das cotas e da causa e a solución da baixa participación das mulleres na vida pública. Para min que hai tres posibilidades: non participan porque non poden, porque non queren ou porque nin poden nin queren.
A muller traballan na casa máis horas co home. Cada vez mais repártese ese traballo, pero mesmo nesas situacións, adoita ser ela que leva a organización: que se compra, que se come, cando se cambian as camas, cando se limpa a casa. Isto supón unha tarefa intelectual permanente que aínda non está repartida ao 50% e que reduce as posibilidades de dedicar tempo e esforzo á vida pública, especialmente no caso de existir fillos.
Cando a muller non traballa fóra da casa, a escaseza de contactos sociais e a inexistencia de horarios limitan tamén as súas posibilidades de participación. Obviamente nos casos dunha alta capacidade económica estes obstáculos poden desaparecer, e tamén hai casos singulares de de mulleres que cun esforzo persoal que conseguiron compatibilizar traballo, familia e participación política. Porén, cómpre acadar unha situación na que as mulleres políticas non teñan que ser nin heroínas nin aristócratas.
Pola outra banda, no acto de onte, ao que simplemente había que acudir como público, había só un 10% de mulleres. Coido que ese número reflicte tamén un afastamento da muller da política máis aló da imposibilidade de participar. Escoitáronse algunhas críticas: "Se non queren, non imos a obrigalas", "Custa moito que se metan nunha lista, e hai que deixar fóra a homes moi válidos" "Non estou de acordo coas cotas"... Eu prefiro velo desde outro ángulo: que estamos a facer mal para que as mulleres non se interesen pola política?
Pode ser que cando nós falamos de nacionalismo, elas falen do prezo dos alimentos. Cando falamos da lingua, elas falen da calidade do ensino. Cando falamos da prima de risco, elas falen da fame ou dos desaloxos. Cando nós falamos de esquerdas e dereitas, elas falen do prezo da faba. Pode ser que opinen que o debate político actual é aburrido e insubstancial. Pode ser que a maior parte da xuventude opine o mesmo.
O novo xeito de facer política non é que deba axudar ás mulleres (e aos xoves) a incorporarse á vida pública, é que necesita incorporar a súa visión pragmática desde o deseño mesmo do proxecto. Se non somos quen de atraelas cun discurso de transformación da realidade ao pé da rúa, baixando das nubes, das ideoloxías e das etiquetas, non imos ser quen de cambia-lo mundo da política. Probablemente sexamos nós quen mudemos e acabemos aparecendo nun coche oficial a ver ao noso cacique local e inaugurar un monumento ao fracaso do proxecto renovador.

Liberdade para a nosa terra

Para a xente coma min, que aínda non cumpriu os 50 e que leva máis da metade da súa vida vivindo nun estado autonómico, seguir escoitando aquelo do pobo galego asoballado por Castela resulta un discurso antigo e pouco atrainte. Seguir a bota-las culpas dos nosos males a Madrid reflicte a nosa incapacidade de transformármonos nun pobo moderno, confrontar os nosos medos e vicios e vencer os nosas pantasmas particulares e idiosincráticas, verdadeira e principal barreira para o despegue de Galicia.

Hai quen di cas únicas guerras que poden ter sentido para quen nelas participa son as guerras civís. É unha barbaridade, pero dino porque nelas estoupan odios e envexas vellas entre veciños, entre xente que ben se coñece, ao contrario que nas guerras entre países, nas que morren soldados anónimos, obreiros contra obreiros polo interese económico ou político das súas elides nacionais. Analogamente, a opresión que eu detecto no meu contorno non é a de Madrid nin a de Bruxelas, senón a que se produce entre políticos e cidadáns, entre patróns e obreiros, entre, en fin, os nosos enxebres caciques e nós.

Por iso, cando desde o “Noso Proxecto Común” expliquemos a radicalidade democrática é esencial falar non só de como acadala na nosa organización, senón tamén (e prioritariamente) como levala aos nosos concellos, ao noso rural. Acadar a necesaria participación da veciñanza na xestión do común e eliminar a capacidade dos caciques locais de levar ao seu muíño a auga de todos esixirá máis que cambios normativos ou axudas para a posta en práctica de orzamentos participativos ou axendas XXI. Teremos que afiar a gadaña e cortar a tupida rede de influenzas entre alcaldes eternos, empresarios de éxito, políticos de longa carreira e altos cargos das administracións públicas.

Esa rede, que resistiu demasiado ben o paso do bipartito, é para min a rémora que afasta a chegada da emancipación da sociedade galega, a que vai comendo o alimento dun cooperativismo necesario, a que vai consumindo o osíxeno das iniciativas transformadoras, a que obriga ao fin á emigración dos máis inquedos, fosilizando a nosa sociedade e as nosas estruturas. Cómpre acabar con ela para liberar a beleza e a riqueza da nosa terra, para o seu goce por toda a sociedade.

Un agasallo envelenado

Cando fai décadas trouxemos o eucalipto desde Australia, non vivía aquí o gorgollo, porque non tiña que comer. Así o eucalipto medrou e estendeuse por toda a costa cantábrica como arde a pólvora.
Co tempo, algún erro ou accidente (aínda que tamén pódese pensar mal) trouxo o goníptero, que atopou unha masa de milleiros de quilómetros cadrados de comida intacta, polo que comezou unha extensión tamén explosiva. Ao igual que pasara décadas atrás co propio eucalipto, atopou unha zona ideal para medrar e non tiña inimigos nin competidores.
A estratexia intelixente é ir buscalos onde poden estar, e foimos a Australia de novo a atopar o Anaphes nitens, unha pequena avespa que parasita os ovos do gorgollo, impedindo o seu nacemento. O Anaphes está a comezar a estenderse polos nosos eucaliptais, sendo a estratexia máis intelixente, por gratuíta, descansada e non contaminante, para loitar contra o gorgollo: só haille que dar tempo. Isto é algo sabido e que non está en discusión: todos os expertos e a propia Xunta de Galicia din que a loita biolóxica co Anaphes é a estratexia óptima.
Pola súa parte, a fumigación con insecticidas dos montes é un xeito caro de loitar contra a praga: traballoso, perigoso para a saúde das persoas e contaminante para os regos e as leiras. Pode defenderse como axudas puntuais no caso de problemas severos de ataque do gorgollo en determinadas zonas, pero cómpre empregalas con sentidiño, sendo a regra principal para iso que non afecten á estratexia principal da "avespa".
 ¿E iso é posible? ¿Hai algún produto insecticida que permita controlar o gorgollo e non a mate á avespa? Haino, chámase "aceite de neem", e aínda que non é tan eficaz como o Cascade (70% fronte ao 90%), ataca ao gorgollo e non dana nin á avespa nin as abellas e outros insectos beneficiosos. Constitúe así a o complemento ideal para loitar contra o gorgollo naqueles puntos onde o Anaphes aínda non se teña estendido abondo e os danos nas árbores sexan importantes.
Por iso, botar un insecticida xenérico coma o Cascade, a maiores das graves implicacións para a saúde das persoas e do medio ambiente, supón deixar aos propietarios o ano que ven nas mans das empresas químicas: eliminada a avespa, só poderán loitar co gorgollo a base de mercar máis e máis insecticidas.
As fumigacións constitúen polo tanto un agasallo envelenado: o que este ano é gratis vánnolo cobrar con creces nos vindeiros cinco. Cómpre informarse antes de dar o permiso, é semella vergoñento que a propia Xunta non sexa a primeira en facelo, na defensa da saúde da veciñanza e do medio natural de todos, pero tamén do interese económico dos propietarios forestais.

15M, un máster na universidade da vida

Onte xuntámonos o "equipo médico habitual" da asemblea do 15M Ribadense, neste caso coa etiqueta da Plataforma contra as fumigacións na Mariña. Quixo o azar que varios membros da mesma non puidesen vir, polo que estivemos as de sempre.
Partindo do tema dos eucaliptos, pasamos ao da gandería e da agricultura ecolóxica. Pouco a pouco imos coñecendo xente que traballa en sistemas alternativos aos convencionais, xente que vai andando o seu camiño e deixando un rastro polo que con máis ou menos gusto imos ir tod@s detrás.
Comezamos polas fumigacións, pero chegamos á gandería ecolóxica. Os debates teñen pasado da política de rúa a cuestións técnicas sobre os máis variados aspectos. Consciente do tema, propuxen seguir a estender as nosas actividades, paseniño (porque imos lonxe) a comprender os problemas do sector primario na mariña e buscar solucións. Para iso cómpre contactar non só coa xente que xa traballa nesas alternativas tecnicamente viables, tamén con todos os demais, que nos aprenderán dos outros problemas sociais e económicos que imposibilitan a necesaria transición. Todas estivemos de acordo.
A aprendizaxe que levamos ao longo deste ano, ao respecto do activismo social, da conxuntura económica e política, das alternativas de desenvolvemento na nosa comarca, fai del sen dúbida, ao menos no meu caso, o ano máis rico da miña vida.
Segue a haber xente que non o entende, xente que pensa mal, xente que non participa e xente que fai as tres cousas. Pero iso vai pasar sempre.
Desde aquí recomendo a todo o mundo, non por solidariedade senón por egoísmo, por interese persoal por aprender e crecer, achegarse á súa asemblea de barrio ou vila, escoitar primeiro, coñecer, aportar, participar. Nesta época na que precisamos formación acelerada cómpre aproveitar o primeiro máster gratuíto impartido pola "universidade da vida".

De novo pecando pola esquerda

O pecado orixinal da esquerda non é patrimonio nacional, non se restrinxe a Galicia nin a España, e tampouco se ve influído polo sistema electoral.
Os recentes comicios celebrados en Grecia amosan unha distribución, os asimilamos aos grupos políticos do noso país, dun 29,5 do centro dereita, un 13% da socialdemocracia, un 30,7% da esquerda e un 7% da extrema dereita xenófoba.
O máis novidoso é o "sorpasso" da Syriza (IU) sobre o Pasok (PSOE), acadando o 16,6% dos votos, a só 2,4 puntos do máis votado, o ND (PP).
Como se ve no gráfico, o sistema de adxudicación de escanos en Grecia é singular grazas á derradeira reforma electoral: o gañador recibe 50 escanos a maiores (¡50 dos 300 que ten o parlamento!).























Pois ben, trala incapacidade da ND de acadar apoios para continuar a política imposta desde a UE (só o PASOK o apoia e non son abondos escanos), chégalle o turno á Syriza, que inmediatamente recibe o apoio de Nova Esquerda, unha secesión recente da mesma Syriza, pero tampouco van ter apoios necesarios para poñer en marcha a política alternativa que reclaman.

Como é doado de ver, se ambos grupos tiveran ido xuntos ás eleccións no canto de escindirse, haberían superado en 3,7 puntos ao ND, e a maiores dos seus 71 deputados actuais terían acadado o premio dos outros 50, para un total de 121 deputados de 300, a só 3 deputados de poder, co apoio do KKE e quen sabe se algún outro, poñer en marcha un novo modelo económico en Europa.