Paridade

Onte tivemos un interesante acto de presentación do CxG en Mondoñedo. Máis de 3 horas falando (até que nos botaron, había quen tiña que pechar e ir durmir), cunha intensa participación dos asistentes na que ninguén preguntou de nacionalismo e galeguismo, senón de proxectos de futuro para a Mariña, de concrecións sobre a implementación da sustentabilidade, do reparto do emprego, da radicalidade democrática e da igualdade.
Boa parte das intervencións centráronse precisamente nese último aspecto, da problemática das cotas e da causa e a solución da baixa participación das mulleres na vida pública. Para min que hai tres posibilidades: non participan porque non poden, porque non queren ou porque nin poden nin queren.
A muller traballan na casa máis horas co home. Cada vez mais repártese ese traballo, pero mesmo nesas situacións, adoita ser ela que leva a organización: que se compra, que se come, cando se cambian as camas, cando se limpa a casa. Isto supón unha tarefa intelectual permanente que aínda non está repartida ao 50% e que reduce as posibilidades de dedicar tempo e esforzo á vida pública, especialmente no caso de existir fillos.
Cando a muller non traballa fóra da casa, a escaseza de contactos sociais e a inexistencia de horarios limitan tamén as súas posibilidades de participación. Obviamente nos casos dunha alta capacidade económica estes obstáculos poden desaparecer, e tamén hai casos singulares de de mulleres que cun esforzo persoal que conseguiron compatibilizar traballo, familia e participación política. Porén, cómpre acadar unha situación na que as mulleres políticas non teñan que ser nin heroínas nin aristócratas.
Pola outra banda, no acto de onte, ao que simplemente había que acudir como público, había só un 10% de mulleres. Coido que ese número reflicte tamén un afastamento da muller da política máis aló da imposibilidade de participar. Escoitáronse algunhas críticas: "Se non queren, non imos a obrigalas", "Custa moito que se metan nunha lista, e hai que deixar fóra a homes moi válidos" "Non estou de acordo coas cotas"... Eu prefiro velo desde outro ángulo: que estamos a facer mal para que as mulleres non se interesen pola política?
Pode ser que cando nós falamos de nacionalismo, elas falen do prezo dos alimentos. Cando falamos da lingua, elas falen da calidade do ensino. Cando falamos da prima de risco, elas falen da fame ou dos desaloxos. Cando nós falamos de esquerdas e dereitas, elas falen do prezo da faba. Pode ser que opinen que o debate político actual é aburrido e insubstancial. Pode ser que a maior parte da xuventude opine o mesmo.
O novo xeito de facer política non é que deba axudar ás mulleres (e aos xoves) a incorporarse á vida pública, é que necesita incorporar a súa visión pragmática desde o deseño mesmo do proxecto. Se non somos quen de atraelas cun discurso de transformación da realidade ao pé da rúa, baixando das nubes, das ideoloxías e das etiquetas, non imos ser quen de cambia-lo mundo da política. Probablemente sexamos nós quen mudemos e acabemos aparecendo nun coche oficial a ver ao noso cacique local e inaugurar un monumento ao fracaso do proxecto renovador.